Διάβασα τις προάλλες ένα άρθρο στο οποίο αναφερόταν στο αναρχικό κίνημα στη χώρα μας. Σύμφωνα με αυτό, μεγάλος αριθμός όσων αυτοχαρακτηρίζονται ως «αντιεξουσιαστές»,
δεν είναι παρά δημόσιοι υπάλληλοι που διαδηλώνουν για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Το άρθρο επίσης υποστήριζε ότι εξαιτίας της δομής του ελληνικού κράτους, ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε πράξη και κίνηση περνάει μέσα από τον κρατικό μηχανισμό, ο οποίος μάλιστα χαρακτηρίζεται από πελατειακές σχέσεις και πατρωνία. Ποια σχέση έχει λοιπόν ο αναρχισμός (ή αναρχία) ως ιδεολογία με το κράτος και την ιδιοκτησία; Και τι τέλος πάντων είναι ο αναρχισμός;
Αρχικά, πολλές από τις ιδέες που θεωρούνται ως αναρχικές, μπορούν να βρεθούν ήδη σε στοχαστές του 18ου αιώνα: πρόκειται για τους «ουτοπικούς Σοσιαλιστές», Weitlieg, Fourier, Saint Simon, Buonorotti, Babev και Godwin, που επηρεασμένοι από τον αντίκτυπο που είχε στον κόσμο η Γαλλική Επανάσταση,οραματίστηκαν μια νέα κοινωνική εξέγερση, που θα προετοιμαζόταν από τη συνωμοτική δράση οργανωμένων ομάδων. Αυτό που παρέλειψαν όμως, ήταν η αναγκαία προτεραιότητα μιας οικονομικής μεταβολής έναντι των όποιων πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Γι’ αυτό και χαρακτηρίστηκαν «ουτοπικοί» από τον Marx, σε αντίθεση με τον «επιστημονικό» σοσιαλισμό, τον οποίο κήρυττε ο ίδιος. Παρ’ όλα αυτά, η επιρροή των ουτοπικών Σοσιαλιστών στο αναρχικό κίνημα στάθηκε ισχυρή. Από τότε έγινε μάλιστα εμφανής ο διττός χαρακτήρας που θα έπαιρνε αργότερα το αναρχικό κίνημα: πρόκειται για ιδεολογία που συνδυάζει τον ορθολογισμό του Διαφωτισμού με μια θρησκευτική σχεδόν αφιέρωση στα ιδεώδη της.
Ωστόσο, πρώτος αναρχικός στοχαστής υπήρξε ο Proudhon (Προυντόν), ο οποίος επηρεασμένος από την ορθολογιστική σκέψη του Hegel (Χέγκελ), την ηθική του Kant (Καντ) και την ανθρωπολογία του Rousseau (Ρουσό), διατύπωσε την άποψη ότι η ατομική ιδιοκτησία είναι άδικη. Το σύνθημά του «η ιδιοκτησία είναι κλοπή» υπήρξε χαρακτηριστικό και μέχρι σήμερα αναγνωρίζεται ως το διακριτικό της αναρχικής ιδεολογίας.
Ο Proudhon διατύπωσε επίσης το σύνθημα «Καταστροφή και Ανοικοδόμηση», σύμφωνα με το οποίο πρέπει να διαλυθεί το οργανωμένο κράτος και να αντικατασταθεί από μικρές αυτοδιοικούμενες κοινότητες, όπου μοναδικό κίνητρο για την παραγωγή και την κυκλοφορία των αγαθών θα είναι η αμοιβαία συνεργασία.
Σχηματικά λοιπόν, ο αναρχισμός θα μπορούσε να οριστεί ως η ιδεολογία που στοχεύει σε μια αταξική κοινωνία χωρίς κανενός είδους εκμετάλλευση, με οριζόντια οργάνωση και κοινοκτημοσύνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου